Bir yaz günü ev biraz serinlesin diye pencereyi açtınız ve açtığınızda vızıltı sesleri geliyor yani karasinekler var. Orada otururken boynuna bir iğne battığını hissettin, yani sivrisinek var. Kestiğiniz karpuzdan birkaç dilim tabakta bırakılırsa meyve sineği hızla dolacaktır. Daha sayısız örnek verebileceğimiz bu durumlardan da anlaşılacağı üzere; Sinek türleri hayatımızın ayrılmaz bir parçasıdır.
Sinek türlerinin hayatımızın bir parçası olması olağandır çünkü biz yokken, Milyonlarca yıl önce var oldular. Elbette zamanla evrim geçirdiler, ancak bazıları hala insanlık için ölümcül olan virüsler taşıyor. Diğerleri, tıpkı otlakçılar gibi, yiyeceklerimizi ortada avlarlar. Birçoğunu ilk kez duyacağınız sinek türleri hakkında birbirinden oldukça farklı bilgilere gelin yakından bakalım.
Sinek çeşitleri hakkında sıra dışı bilgiler:
- Sinek türleri hayatımızdan kolay kolay kaybolmaz.
- Sineklerden ölümcül hastalıklara yakalanmak kolaydır.
- Karasinekler yemeklerimizin üzerine tükürür.
- Sineklerin tat tomurcukları biraz farklı bir yerdedir.
- Sineklerin neden var olduğunu hiç merak ettiniz mi?
- Bir zamanlar cinayetler sineklerle aydınlatılırdı.
- Bazı sinek türleri yetimlerle arkadaş olur.
- Sinekler arkalarını bile görebilirler.
- Uzayda bile sinekler var.
- Dünyanın en büyük sineğine bulaşmak istemezsin.
Sinek türleri hayatımızdan kolay kolay kaybolmaz:
Etrafta çok sinek varsa bataklığın kurutulması gerekir tabirini elbette hepimiz biliyoruz ama doğal sürece baktığımızda sineklerin inanılmaz bir hızla çoğaldıkları için kolay kolay yok olmayacaklarını söyleyebiliriz. Bir meyve sineği yaklaşık iki hafta yaşar ve her üç günde bir yumurta bırakır. Bir seferde yaklaşık 500 yumurta bırakır. Karasinek ise şartlar uygunsa iki aya kadar yaşayabilir ve yaklaşık 150 yumurta bırakır. Burada sayıları hesaplarsınız.
Sineklerden ölümcül hastalıklara yakalanmak kolaydır:
Sinekler türlerine göre değişmekle birlikte genel olarak çöplüklerde ve leşlerde çok fazla vakit geçirmekte ve hatta buralarda yumurtlamaktadırlar. Hal böyle olunca da her türlü virüs, mikrop ve bakteriye maruz kalıyorlar. Gelip bizi ısırdığında veya yemeğimizin ortasına koyduğunda. dizanteri, ishal, kolera, tifo, cüzzam, şarbon, tularemi, tüberküloz, çocuk felcigibi ölümcül türler de dahil olmak üzere en az 65 hastalık taşırlar.
Karasinekler yemeğimize tükürür:
Evet, ıslıkları yetmezmiş gibi yemeğimize tükürüyorlar! Doğal olarak bunu zevkten yapmıyorlar. Karasineklerin bildiğimiz gibi bir ağzı yoktur, bu yüzden Isıramaz veya çiğneyemezler. Tükürükleriyle bir tür enzim salgılarlar ve böylece katı yiyecekler sıvılaşır. Sıvı yiyecekler de karasinek tarafından afiyetle yenir. Geriye tükürük gibi bir atık kalıyor, kimbilir üzerinde hangi mikroplar var.
Sineklerin tat tomurcukları biraz farklı bir yerdedir:
Sineğin ağzı yoktur, dili yoktur; Üzerine konulan şeyin yemek olduğunu nereden anlıyorlar diye sorarsanız, cevap ayaklarına batıyor. Sinekler kondukları nesneyi gösterirler. ayaklarıyla tat alırlar ve böylece yemek olup olmadığını anlarlar. Yiyecek olduğunu anladıktan sonra tükürme, sokma gibi yeme eylemleri devreye girer.
Sineklerin neden var olduğunu hiç merak ettiniz mi?
Neden seslerinde başka bir kaygı, görüntülerinde başka bir kaygı ve mikroplarında başka bir sorun yaşıyorlar derseniz, cevap doğanın kendisinde. Leş sinekleri ve et sinekleri, ölü hayvanların karkaslarına yumurta bırakır. Larvalar bu hayvanlarla beslenerek karkasın toprakla karışmasını sağlar. Farklı sinek türleri, dışkıyı bir kereden fazla tercih eder. Dışkı ile beslenen sinekler ve larvalar sayesinde dışkıdaki organik kesikler bitkilere, mantarlara ve bakterilere dağılır. Tüm bu süreç bu şekilde devam eder.
Bir zamanlar cinayetler sineklerle aydınlatılırdı:
En eski kayıtlara baktığımızda karşımıza 13. yüzyıl Çin’i çıkıyor. Bu dönemde dedektifler, cinayetleri aydınlatmak için sinekleri kullanıyordu. Ceset bulduklarında larva yoğunluğuna bakarlar ve üzerine uçarlar. cesedin ne kadar zaman önce öldüğünü belirler ve soruşturmayı buna göre yürütüyorlardı. Elbette çok daha modern formüller kullanılsa da ceset üzerindeki sineklerin ve larvaların yoğunluğu bugün bile adı geçen tıp uzmanları için çok değerli bir işaret.
Bazı sinek türleri yetimlerle arkadaş olur:
Sinek toprağa konar, dışkıya konar, leşe konar, hastalık yayar dedik ama bu tabi hepsi için geçerli değil. Örneğin arı sinekleri ve tatarcıklar bitkilerle beslenir. Ayrıca bu cinslerin beslendiği bitkiler de arılar tarafından sevilmez. Bu bitkilerin üzerindeki sinekler polenleri vücutlarında taşıyarak üremelerini sağlar. Öyle ki tatarcıklar olmasaydı çikolata diye bir şey de olmazdı çünkü kakao bitkisinin tozlayıcısı arılar değil tatarcıklardır.
Sinekler sonuçlarını bile görebilir:
Evlerimizde sıkça karşılaştığımız karasineklerin tamı tamına 4.000 gözü vardır. Bu minik gözlerin her biri farklı bir görüntü yakalar ve bu görüntüler beyinde birleştirilerek anlamlı bir bütün oluşturur. Daha da ilginci bu göz yapısı karasineklere benzer. 360 derece görüş açısı sunar. Bu, karasineklerin sırtlarını bile görebilecekleri anlamına gelir. Yani gazete rulosunu alıp bir sineği öldürmeden önce, onun sizi gördüğünü unutmayın.
Sineklerin binlerce küçük gözden oluşan görme sistemleri de reaksiyon sürelerini hızlandırır. Bir insan beyni saniyede ortalama 60 görüntü işler. Bir karasinek beyni saniyede yaklaşık 250 görüntü işler.Yani sinekler sizin kafasına bir gazete rulosu koymaya çalıştığınızı görür ve siz daha o eli indirmeden sahneyi işleyerek kaçış refleksini harekete geçirir.
Uzayda bile sinekler var:
Lanet olsun bu sineklere madem dünyayı ele geçirmişler uzaya çıkalım desek de sineklerden kurtulamıyoruz. NASA, 2014 yılında Uluslararası Uzay İstasyonu’na bir sürü meyve sineği gönderdi. Meyve sineği genetiği ile insan genetiği yüzde 77 benzer olduğu için uzay yolculuğunun insanlar üzerindeki etkileri bu sinekler üzerinden inceleniyor. Doğal olarak, istasyonda bir yerde kalıyorlar, yoksa bir daha Mars’a inip sinek avlamayacağız. Kim doğal?
Dünyanın en büyük sineğine bulaşmak istemezsin:
Karasineklerin boyları ortalama 5 mm ile 8 mm arasında değişmektedir. Dünyanın en büyük sineği de bir devdir. Orta Amerika ve Güney Amerika’da Ölmekte olan ağaçlara yumurtladığı için kereste sineği olarak adlandırılan bir sinek türünün boyu ortalama 8 cm olabilir. Yaklaşık bir dev olmasına rağmen ne insanlara ne de hayvanlara zarar veren bir cinstir.
Milyonlarca yıldır dünyada var ve vızıltısını insanlığın ilk günlerinden beri duyuyoruz. Sinek türleri hakkında farklı bilgilerden bahsettik.Bu yazıyı okuyan herkesin evine sağlam bir cibinlik taktırmak istediğini düşünüyoruz.
